3 soorten aroma’s in wijn

• PRIMAIRE: aroma’s van de druif zelf die vrijkomen tijdens het persen.
• SECUNDAIRE: aroma’s die vrijkomen dankzij vergisting.
• TERTIAIRE: aroma’s die vrijkomen dankzij veroudering. Bijvoorbeeld: fruitige aroma’s krijgen een rijper aroma. Zo evolueert de geur van verse aardbei naar de geur van aardbei in confituur.

Wat ruik je?

Dit zegt veel over de wijn in je glas. Je kan bijvoorbeeld de druif herkennen: Cabernet Sauvignon ruikt naar groene paprika en veroudert eerder naar rode paprika.

Wat zegt de geur?

Via de geur kan je ook de manier herkennen waarop de wijn is gemaakt. Ruik je gist, boter of geroosterd brood? Dan is er een grote kans dat er een tweede gisting heeft plaatsgevonden. Ruik je vanille? Dan kan je raden dat het gaat om een verouderde wijn op nieuwe, houten vaten.

Aroma’s bij witte wijn

Fruitig

1. Appel
Het appelaroma varieert van een frisse tot een aromatische, licht zure appel. De bekende rode appelgeur is één van de krachtigste aromastoffen eigen aan een druif. Je ruikt dit aroma al bij 0,002 microgram in 1 liter wijn en dit komt voor in alle wijnsoorten.

2. Citroen
Het fris en fruitig citroenaroma komt van nature voornamelijk voor in witte wijnen. Je ruikt dit vooral bij Chardonnay en Riesling.

3. Pompelmoes
Deze frisse geur is eigenlijk een druifeigen stof. Sauvignon Blanc is de meest bekende naar pompelmoes geurende wijn.

4. Ananas
Deze geur kom je meestal tegen in Chardonnay uit een warm klimaat. Het aroma ontstaat door de vergisting van aroma’s en dit kan je sturen tijdens het maken van wijn. Je krijgt een fruitige, witte wijn met dit aroma als je zorgt voor een koele, langzame vergisting.

5. Lychee
De lycheegeur komt heel vaak samen met het aroma van rozen voor. Typisch voor muskaatwijnen of Gewürztraminer gemaakt van lang gerijpte druiven.

6. Peer
Het aroma van peer vind je terug in vele witte wijnen. Ook kan je het vaak ontdekken in een prosecco wijn of een Franse Chardonnay.

7. Passievrucht
Een heel karakteriserend wijnaroma voor een Nieuw-Zeelandse Sauvignon Blanc en die uit andere warme klimaten. Het passievruchtaroma komt van een stof eigen aan een druif. Eens op de fles, verandert de geur binnen een jaar van passievrucht naar grapefruit. Als je passievrucht ruikt, dan is het dus nog een jonge wijn.

Floraal

8. Jasmijn
Jasmijn is een lekkere geur in aromatische, witte wijnen.

9. Rozen
Roos is een complex bloemenaroma en vind je terug in Gewürztraminer en Muscat. Deze heerlijke geur komt door de druifeigen aroma’s. Hoe warmer het klimaat, hoe meer rozenaroma in de wijn.

10. Honing
Bij wijnen op basis van ingedroogde druiven met edelrot – een gewenste schimmel – ruik je het honingaroma. Ze hebben ook een hoger suikergehalte. Denk hierbij aan Sauternes en de Trockenbeerenauslese Riesling uit Duitsland.

Plantaardig en kruidig

11. Gras
Dit is een bekend aroma bij Sauvignon Blanc. Jonge en soms zelfs onrijpe druiven zorgen voor deze geur. Nieuw-Zeelandse Sauvignon Blanc ruiken vaak grassig, maar ook Riesling uit koude gebieden of koude jaren kan grassig zijn.

12. Petrol
Dit is een beroemde geur van Riesling, ruikt naar benzine en is een druifeigen stof. De petroleumgeur ontstaat door een stof die de druif aanmaakt als bescherming tegen fel zonlicht. Deze stof breekt langzaam af naarmate de plant groeit en laat de typische petroleumgeur achter. Ruik je dit aroma graag? Dan zit je goed met een Australische Riesling. In Duitse Rieslings kan je het ook een beetje terugvinden: hoe meer zonlicht, hoe heftiger het aroma.

Dierlijk

13. Boter
De botergeur is kenmerkend voor een Bourgondische Chardonnay. Dit aroma ontstaat wanneer een wijn een tweede keer vergist. Het hardere appelzuur verandert zo in het zachtere melkzuur. De botergeur is het sterkst waarneembaar bij een snelle tweede vergisting, direct na de alcoholische vergisting. Bij een langzame tweede vergisting (Sur Lie) – waarbij de wijn nog een tijdje in contact blijft met de gistcellen – komen er aroma’s van geroosterd brood.

14. Kattenpis
Heel kenmerkend voor Sauvignon Blanc, vooral uit koudere gebieden zoals de Loire. Bij Sauvignon Blanc uit warmere gebieden ruik je minder kattenpis en wat meer passievrucht. Sommigen ruiken het niet, anderen noemen het buxus.

Geroosterd

15. Geroosterd wit brood
Deze geur is regelmatig krachtig aanwezig in witte wijnen en gaat heel goed samen met het boteraroma van Chardonnay uit de streek van Bourgogne of het licht koffie-aroma van oudere champagnes.

16. Geroosterde hazelnoot
Naarmate ze ouder worden, gaan alle wijnen wat notiger ruiken. De echte hazelnootgeur komt echter na een reactie tussen afbrekende suikers en aminozuren uit gist. Wijnen met dit aroma kennen een lange gistopvoeding (Sur Lie). Bekende notige wijnen zijn champagnes, Madeira en Sherry.

Aroma’s bij rode wijn

Fruitig

17. Aardbei
De organische verbinding – furaneol – die ook in aardbeien deze geur veroorzaakt, zit in sommige rode wijnen. Deze stof is een druifeigen aroma. Gekende wijnen met aardbeienaroma zijn de Nieuw-Zeelandse Pinot Noir, Nebbiolo uit Italië en Amerikaanse Zinfandel.

18. Appel
Het appelaroma varieert van een frisse tot een aromatische, licht zure appel. De bekende rode appelgeur is één van de krachtigste aromastoffen eigen aan een druif. Je ruikt dit aroma al bij 0,002 microgram in 1 liter wijn en dit komt voor in alle wijnsoorten.

19. Framboos
Framboos is een heel typerend wijnaroma voor Pinot Noir, Gamay, Grenache, Nebbiolo en Syrah. Frambozenketon komt van nature voor in zowel frambozen als in druiven.

20. Zwarte bes
Zwarte bes of cassis is een heel bekend aroma van Cabernet Sauvignon. Dit aroma wordt veroorzaakt door de stof thiol 4MMP, die eigenlijk ook voor de kattenpisgeur zorgt in Sauvignon Blanc.

21. Pruim
Meestal jonge rode wijnen uit warme klimaten kunnen aroma’s van pruim voortbrengen. De pruimengeur ontstaat tijdens de vergisting.

22. Braambes
Zeer typisch bij Syrah, bijvoorbeeld een Franse Côtes-Rôtie, maar komt ook voor in de Napa Valley in een Cabernet Sauvignon. Gaat heel goed samen met nieuwe barrique, maar met mate.

23. Kers
Dit is een edel aroma, afkomstig van de stof benzaldehyde, dat zich pas na 1 jaar in de fles ontwikkelt. Nooit dominant maar meestal zeer mooi aanwezig. Typisch voor Pinot Noir uit Bourgogne.

24. Kokos
Bij het gebruik van nieuw Amerikaans eikenhout kan je dit aroma creëren. Als je een wijn met een heerlijke kokosgeur wil ruiken, kies dan een Rioja Reserva.

Fruitig

25. Viooltjes
De viooltjesgeur in wijn komt van druifeigen stoffen die de druif aanmaakt om zichzelf te beschermen tegen fel zonlicht. Bekende wijnen met zo’n viooltjesgeur zijn Nebbiolo en Malbec. Hoe meer zonlicht de druiven hebben gekregen, hoe sterker de aroma’s zullen zijn.

Plantaardig en kruidig

26. Bosgeur
Deze geur van kreupelhout, herfstbladeren en bosbodem ontstaat door flesrijping en draagt bij aan de complexiteit van een wijn. Nebbiolo, Pinot Noir en Rioja staan bekend om deze typische bosgeur.

27. Kruidnagel
Dit aroma ontstaat na rijping op eikenhouten vaten. Hoe recenter en hoe langer het vat getoast is, hoe meer kruidnagel je kan ruiken in de wijn.

28. Groene paprika
De geur van groene paprika is een teken van een jonge of onrijpe wijn. Dit wijnaroma stel je vast bij de druiven Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot, Carmenère en Sauvignon Blanc.

29. Truffel
Verse truffels kennen een intense en unieke geur. Voornamelijk bij rode wijnen uit de streek Bourgogne en het Italiaanse Barolo ervaar je dit aroma.

30. Vanille
Deze geur is het duidelijkste teken dat een wijn houtgerijpt is. Het aroma wordt veroorzaakt door vanilline, wat ook in vanille voor de vanillegeur zorgt. Bij wijn ontstaat de vanillegeur door het schroeien van hout, waarbij houtstof wordt omgezet in vanilline. Amerikaanse vaten zorgen voor een sterker vanillearoma dan de Europese vaten.

31. Eucalyptus
Deze geur komt voort uit de stof eucalyptol terpeen. De druif kan deze geur aanmaken bij warme, stressvolle omstandigheden. Australische Shiraz staat bekend om zijn eucalyptusgeuren, maar ook de Amerikaanse Cabernet Sauvignon kan je uitproberen.

32. Cederhout
Cederhout is een klassiek en geliefd houtaroma. Het komt vooral voor in wijnen uit Bordeaux, die voor een groot deel bestaan uit Cabernet Sauvignon. Dit aroma ontstaat bij het rijpen op nieuwe, Franse eikenhouten vaten en ruikt sterker in combinatie met Cabernet Sauvignon dan met andere druiven.

Geroosterd

33. Chocolade
De bekendste wijnen met deze geur zijn oxidatieve en dessertwijnen, zoals PX en Banyuls. Ook stevige rode wijn uit warme klimaten kan deze chocoladegeur hebben, bijvoorbeeld een Argentijnse Malbec. Wijnen, opgevoed in zwaar geroosterde houten vaten, in een oven of door open vlam, geven ook dit aroma.

34. Tabak
Je kan dit aroma terugvinden in gerijpte, volle rode wijnen. Tabaksgeur verenigt eigenlijk verschillende aromastoffen. Rijping speelt hierbij een belangrijke rol: de combinatie van vanilline en eugenol met de rokerige aroma’s van getoaste vaten. De stof megastigma trianon, eigen aan een druif, is mogelijks de grootste smaakmaker en die vind je veel in Syrah.

Aroma’s bij witte en rode wijn

35. Hout 
Veel wijnliefhebbers ruiken graag het houtaroma in wijn. De geur wordt veroorzaakt door eikenhoutlactonen, eugenol en vanilline in houten vaten. Dit zijn verbindingen die van nature voorkomen in hout. Hoe nieuwer het wijnvat, hoe meer houtaroma je kan waarnemen.

Verder geldt ook: hoe zwaarder het vat gebrand is, hoe rokeriger de houtgeur. De aromastof furfural wordt gevormd door de afbraak van cellulose in hout tijdens een toasting. Zo krijgt de wijn een warme karamelgeur.

Amerikaanse eikenhouten vaten staan bekend om hun eikenhoutlactonen die sterk naar vanille en kokos ruiken. Amerikaans eikenhout zorgt voor sterker waarneembare aroma’s in wijn. Franse eikenhouten vaten daarentegen zorgen voor aroma’s van gebrande koffiebonen, donkere chocolade en kruidige specerijen.

FOUTE aroma’s bij witte en rode wijn

36. Azijn
Ruikt de wijn naar azijn? Dan weet je zeker dat er iets niet goed zit. Azijngeur ontstaat bij een teveel aan azijnzuurbacteriën. Deze bacteriën zorgen ervoor dat de wijn oxideert indien die lang in contact is met zuurstof, in combinatie met bijvoorbeeld te warme temperaturen.

37. Geranium
Geranium mag dan wel een florale geur zijn, maar eigenlijk is die niet gewenst. Bijna alle rode wijnen en sommige witte die sorbinezuur bevatten, ruiken naar geraniums. Sorbinezuur kan je gebruiken als conserveringsmiddel, maar betere hygiëne en kwaliteit, goede filtering en sulfiet zorgen ervoor dat het steeds minder voorkomt in wijn. In biologische wijn bijvoorbeeld mag sorbinezuur zelfs helemaal niet meer voorkomen.

38. Kurk
Eigenlijk hoort krukgeur niet thuis onder de wijnaroma’s, want het is geen druifeigen, vergistings- of rijpingsaroma. Kurkgeur ontstaat wanneer schimmels in aanraking komen met chloorstoffen. Een klein beetje is al voldoende om de wijn te verpesten.

39. Rotte eieren
Als je rotte eieren ruikt, dan is er serieus wat mis met de wijn. Deze geur komt door zwavel, wat op verschillende slechte manieren in de wijn kan terechtkomen. Dit kan het beste voorkomen worden door goede druiven – niet overrijp – te gebruiken en de most op tijd te klaren, waardoor er minder ontzwaveling nodig is.

40. Champignon 
Champignon valt onder de aardse, schimmelachtige aroma’s. Als de wijn een heel sterke champignongeur heeft, dan is dat een teken dat de druiven schimmel hebben gehad – grijze rot – en kan je de wijn afkeuren.