Waarom een kurk?

Sinds het begin van het moderne Europa in de 14e eeuw zijn kurken dé voorkeur voor het sluiten van wijn. Kurkschors is namelijk een van de weinige natuurlijke producten die kneedbaar genoeg is om de inhoud in een glazen fles te houden.

Voordelen kurk

• Een natuurlijke, hernieuwbare hulpbron
• Bewezen veroudering op lange termijn
• Het mooie ritueel van het ontkurken van een wijn

Nadelen kurk

• Duur: 2 tot 3 x duurder versus schroefdop
• TCA-effect mogelijk: onaangename kurkgeur en -smaak 
• Beperkte natuurlijke hulpbronnen 
• Variabele kwaliteit
• Natuurlijke kurken ademen met variabele snelheden: sommige kurken laten dus meer of minder lucht door, waardoor dit een ander effect heeft op de wijn. Het is voor de wijnmaker moeilijk in te schatten hoe de wijn zal evolueren (geen zekerheid op 100% stabiel product).
  

Waarom een schroefdop of alternatieven?

Schroefdoppen worden pas sinds 1964 in de wijnsector gebruikt, maar zijn al snel universeel geworden. Waarom? Door een periode van verminderde kwaliteit van de kurkproductie in de jaren 80. Wijnmakers wouden niet meer werken met kurken van lage kwaliteit en ze schakelden dus over op schroefdoppen of andere populaire alternatieven voor kurk. Zo ontstonden er verschillende ‘nep’ kurken gemaakt van plastic tot plantaardige polymeren. Vandaag zien de voor- en nadelen van verschillende alternatieven voor kurk er als volgt uit.

Alternatieven voor kurk: voordelen

• Betaalbaardere optie
• Geen TCA-aantasting door kurk
• Positieve resultaten wat betreft veroudering op lange termijn 
• Schroefdoppen zijn gemakkelijk te openen
• Minder sulfiet nodig om te beschermen tegen oxidatie: de wijn is stabieler en beter afgesloten

Alternatieven voor kurk: nadelen

• Sommige alternatieven voor kurk ademen niet
• Meestal gemaakt van niet-hernieuwbare bronnen
• Recycleerbaar, maar niet biologisch afbreekbaar
• Variabele productie kwaliteit
• Geassocieerd met ‘goedkope’ wijn

Zijn schroefdoppen nu even goed als kurken?

Het oude argument dat kurken beter zijn omdat ze ademen, is verdreven. Het ademen kan de wijnmaker ook nabootsen bij zowel schroefdoppen als alternatieven. 

Tegenwoordig kan je schroefdoppen kopen met berekende niveaus van ‘zuurstofinlaat’. Terwijl echte kurken eigenlijk heel variabel zijn wat betreft hun zuurstoftoevoer.

Conclusie: Als je zeker bent van de kwaliteit van de wijnmaker, dan kunnen beide opties. 

Koop je wijn van een wijnmaker die inzet op kwaliteit en wil je deze wijn bewaren? Dan is een natuurlijke kurk van hoge kwaliteit aan te raden.

Is het een wijn om binnen de 5 jaar te drinken? Dan kan een recycleerbare schroefdop of een recycleerbare synthetische kurk van hoge kwaliteit, die eventueel een beperkte hoeveelheid lucht doorlaat, zeker ook. Onze wijnmaker Franco Conterno bijvoorbeeld werkt graag met recycleerbare schroefdoppen die een beetje lucht doorlaten. 

Als de fles wijn afgesloten wordt met een goedkoop synthetisch alternatief is dit niet alleen slecht voor het milieu, maar dan is de kans groot dat deze ook een slechte smaak afgeeft aan de wijn.

Kurkrecyclage: draag jij ook je kurkje bij?

Kurk wordt gemaakt van de schors van de kurkeik, ook gekend als Quercus suber. Wanneer de eik ongeveer 25 jaar oud is, kan je hem voor een deel ontschorsen. De schors groeit hierna terug aan, maar het duurt ongeveer 9 jaar voordat je weer schors kan oogsten.

Heb je thuis nog kurken liggen? Gooi ze niet zomaar weg bij het huisvuil, maar verzamel ze en breng ze naar het recyclagepark of kurkinzamelpunt! De kurk wordt daar afzonderlijk ingezameld voor verdere recyclage. Kurk heeft een zeer lange levensduur, dus hergebruik is de beste optie! Denk hierbij aan isolatie in de bouwsector, een kurkendouche en nog vele andere toepassingen. Nieuwsgierig naar meer info over kurkrecyclage? Neem eens een kijkje bij RecYcork en schenk je kurk een tweede leven.

SMAAKT DIT NAAR MEER? In deel 1 kon je ontdekken wat je allemaal kan afleiden uit de fles. In deel 2 legde Lucia uit wat het etiket prijsgeeft en wat dit concreet kan betekenen voor je wijnkeuze. Deel 4 focust op de prijs. Waarom zijn er zo grote prijsverschillen en hoe wordt de prijs bepaald? Je ontdekt dit – en nog veel meer – in onze volgende WHOOwine blog.